Waarom de tweede pijler niet past bij zzp’ers

Pensioenfondsen willen dat zzp’ers in een bepaalde sector automatisch meedoen met een bedrijfstakpensioenfonds. En minister Koolmees lijkt daar oren naar te hebben. Vanuit het belang van pensioenfondsen gezien begrijpelijk. Zij zien de aanwas van (jongere) deelnemers al jaren afnemen waardoor ze door vergrijzing in de problemen komen. Maar in plaats dat pensioenfondsen zich aanpassen aan de veranderende arbeidsmarkt – mensen wisselen vaker van baan en/of arbeidsvorm – willen ze de klok terugdraaien zodat mensen weer hun leven lang bij één fonds aangesloten zijn. Maar de tweede pijler past niet.

Een zzp’er is geen werkgever

De tweede pijler in ons pensioenstelsel is werkgeverspensioen. Bedoeld voor werkgevers. Er wordt vanuit gegaan dat de aanbieders rechtstreeks met werkgevers communiceren. Dit is vastgelegd in de pensioenwet. Een zzp’er is geen werkgever maar een particulier. Daarvoor is de derde pijler bedoeld. Daar communiceren aanbieders rechtstreeks met particulieren. Daarom gelden er andere regels voor de communicatie. Dit is vastgelegd in de Wet op het Financieel Toezicht (Wft).

Flexibiliteit & fiscaliteit

Binnen de tweede pijler wordt aan het begin van het jaar bepaald hoeveel er ingelegd moet worden voor het pensioen. De (maximale) hoogte van de inleg is normaliter gelieerd aan het maandelijks salaris. De meeste zzp’ers weten aan het begin van het jaar nog niet hoe hoog hun inkomen dat jaar zal uitvallen. Bovendien kan dat maandelijks verschillen. Bij pensioenopbouw via de derde pijler kan de inleg maandelijks aangepast worden. Hoeveel je maximaal fiscaal vriendelijk mag inleggen wordt bepaald door het inkomen van het voorgaande jaar. Dit sluit precies aan bij de werkwijze van zzp’ers.

Zzp’ers willen niet in de tweede pijler

Het voorstel van de pensioenfondsen gaat uit van vrijwilligheid. Maar zzp’ers kunnen nu al vrijwillig hun pensioenregeling in de tweede pijler voortzetten. Vrijwel geen zzp’er maakt hiervan gebruik omdat deze pijler om bovengenoemde redenen niet past. De enige zzp’ers die verplicht zijn zich bij een bedrijfstakpensioenfonds aan te sluiten zijn de schilders en stukadoors. En die zijn hier niet blij mee. Om onder die plicht uit te komen schrijven ze zich in als klusjesman. En vakbond Zelfstandigen Bouw heeft juridische stappen genomen tegen deze verplichting.

De derde pijler past naadloos

Het is zeer onlogisch te proberen met wetswijzigingen zzp’ers de tweede pijler ‘in te duwen’. De bestaande zzp-pensioenoplossingen – zoals BrightPensioen en het ZZP pensioen – werken vergelijkbaar met tweede pijler oplossingen van verzekeraars of PPI’s. Je bouwt een pensioenvermogen op waarbij het risico richting pensioendatum via een lifecycle wordt afgebouwd. Alleen bij de derde pijler kunnen zzp’ers maandelijks bepalen hoeveel ze inleggen. Geen rare solidariteit met geld dat verschuift tussen deelnemers.
We vragen Wouter Koolmees – en ieder ander die dit oppert – dan ook eerst de vraag beantwoorden wat er mis is met de derde pijler voor pensioenopbouw voor zzp’ ers? Want in tegenstelling tot de tweede pijler past deze naadloos bij de zzp’ er.