Experimenteer in de derde pensioenpijler

De Tweede Kamer verkiezingen staan voor de deur en ook wij houden ons niet stil. We staan op de bres voor een eerlijk een duurzaam pensioenstelsel. En voor het belang van onze deelnemers, waaronder veel zzp’ers. Experimenten om zzp’ers bij een pensioenfonds onder te brengen zijn duur, tijdrovend en gedoemd te mislukken. Er zijn slimmere mogelijkheden om meer zzp’ers pensioen te laten sparen.

Deze blog is een samenvatting van een uitgebreider opiniestuk in Pensioen Magazine. 

Volgens het kabinet en sociale partners maken zzp’ers te weinig gebruik van de bestaande mogelijkheden om pensioen te sparen. Daarom biedt de “Wet toekomst pensioenen” mogelijkheden te experimenteren binnen de tweede pijler om te zien of ze dan wél gaan pensioensparen.

Een experiment dat naar onze mening weinig zoden aan de dijk zal zetten. De tweede pijler is niet flexibel, sluit niet aan bij de werkvorm van zelfstandigen en biedt geen enkel voordeel ten opzichte van de derde pijler. Wel nadelen…

Kijk eerst naar de redenen waaróm zzp’ers weinig gebruikmaken van de bestaande (fiscale) mogelijkheden. Neem vervolgens die barrières weg en experimenteer in de derde pensioenpijler. Deze is immers bedoeld voor consumenten.

Wat houdt zelfstandigen tegen?

Slechts weinig zzp’ers zijn bekend met de fiscale voordelen van pensioensparen. Daarnaast is de fiscale regelgeving en het berekenen van de fiscale ruimte complex. En een andere belangrijke barrière is de terughoudendheid van zzp’ers om hun vermogen vast te zetten. Ze willen heus wel een appeltje voor de dorst, alleen kan die dorst voor hen ook tussentijds optreden. Dat is tijdens de coronacrisis wel gebleken.

Dus: maak het belastingvoordeel zichtbaar, maak het eenvoudiger en verruim de mogelijkheden het vermogen aan te spreken in situaties dat het inkomen wegvalt.

Experiment: koppel de pensioenopbouw aan de omzetaangifte

Wij denken dat experimenten zullen zorgen voor meer aandacht voor pensioen onder zelfstandigen. Maar dan wel in de pijler die past bij zzp’ers: de derde pijler.

Een kansrijk experiment is het combineren van de pensioenopbouw met de aangifte omzetbelasting die een ondernemer elk kwartaal doet. Een idee van gedragseconoom en voormalig Eerste Kamerlid Henriëtte Prast.

Zo’n experiment kan vrijwel direct in gang gezet worden. Hiervoor hoeft niet een heleboel wetgeving herschreven te worden. BrightPensioen heeft hier al eerder voorstellen voor gedaan en werkt graag mee aan dergelijke experimenten.

Verruim de opnamemogelijkheden bij inkomensterugval

Als reden voor verplichten wordt vaak het risico van een inkomensterugval bij pensionering genoemd. En de gevolgen voor de samenleving daarvan.

Maar een kans op inkomensterugval hebben veel zelfstandigen niet alleen bij pensionering. Terwijl ze bij pensionering wél een basisinkomen hebben: de AOW. Omdat zelfstandigen geen aanspraak kunnen maken op sociale voorzieningen, moeten ze een buffer aanhouden voor economisch mindere tijden. Daarom zetten zelfstandigen hun geld eerder weg in box 3, op een spaar- of beleggingsrekening, ook al is dit fiscaal minder aantrekkelijk, zo blijkt keer op keer uit onderzoeken. Dit is een van de belangrijkste weerstanden tegen een pensioenvoorziening in box 1.

Sinds 2016 kunnen zelfstandigen bij langdurige arbeidsongeschiktheid eerder aan hun individuele pensioenpot in de derde pijler komen. Maar dat is nu net iets waarvoor je een verzekering moet hebben. Want die pot is bij langdurige AO snel leeg.

De pensioenpot moet juist aangesproken kunnen worden als door andere oorzaken er een (tijdelijke) grote terugval in inkomen plaatsvindt. Biedt een opnamemogelijkheid aan wanneer het inkomen tot onder een bepaald niveau is teruggevallen. Ongeacht de oorzaak. Dat zal voor veel zelfstandigen de drempel weghalen om voor pensioen te sparen.

Het woord is aan de politiek…

Deze blog is een samenvatting van een uitgebreid opiniestuk in Pensioen Magazine. Het artikel is ook onder de aandacht gebracht van relevante contacten, maar deel gerust mee!