De 7 verbeterpunten volgens Bright voor een eerlijker pensioenstelsel
Geschreven door Sjaak Zonneveld
BrightPensioen zet zich in voor eerlijker, flexibeler en duurzamer pensioenstelsel. In onze toekomstvisie heeft iedere Nederlander – naast een bankrekening – een persoonlijke pensioenrekening. Op de ene rekening stort je werkgever je salaris, op de andere de pensioenbijdrage. Wissel je van baan? Dan verandert er niets. Je verandert immers ook niet van bank. Word je zelfstandige, dan ben je zelf verantwoordelijk voor je bank- én pensioenrekening. Net als bij een zorgverzekering moet je ook periodiek kunnen overstappen.
In 2019 werd er een akkoord bereikt over een nieuw pensioenstelsel dat individueler, eerlijker, transparanter, eenvoudiger en arbeidsvormneutraal moest worden. Alhoewel de richting de juiste is, worden deze doelen helaas niet allemaal bereikt met de Wet toekomst pensioenen. Wat moet er volgens Bright gebeuren om deze doelstellingen wél te bereiken?
1. Pensioen moet écht individueel worden
In het nieuwe pensioenstelsel is sprake van een persoonlijker pensioen, maar let op: er blijft geld naar een collectieve buffer gaan. Die is niet transparant, en het is onduidelijk hoe de verdeling eruitziet. Bovendien krijgen we te maken met verschillende soorten pensioencontracten. Tijd dus voor een écht individueel stelsel.
2. Gelijke mogelijkheden voor alle werkenden
Mensen in loondienst bouwen pensioen op via de tweede pijler van ons pensioenstelsel. Zzp’ers en ondernemers doen dit via de derde pijler. De grote (fiscale) verschillen tussen deze pijlers moeten gelijkgetrokken worden. We deden met dit opiniestuk in het FD een oproep hiervoor. In de Wet toekomst pensioenen wordt hier een grote stap gezet, maar nog niet alle verschillen zijn weggewerkt.
3. Vrije keuze pensioenaanbieder
Waarom kun je niet zelf kiezen voor je pensioenuitvoerder? Wanneer deelnemers kunnen wisselen van pensioenuitvoerder – vergelijkbaar met de zorgverzekering – moeten pensioenaanbieders beter presteren om klanten te krijgen en te behouden. Het gebrek aan marktwerking zorgt voor weinig klantgerichtheid in de pensioenbranche. Het voorkomt bovendien veel kostbare en zinloze conflicten.
4. Maak pensioen voor zelfstandigen makkelijker
Waar vakbonden lobbyen voor het verplichten van pensioen voor zzp’ers, pleiten wij voor het makkelijker en flexibeler maken. De buffer voor later moet in geval van (financiële) nood eerder aangesproken kunnen worden. En door de pensioenopbouw te koppelen aan de omzetaangifte die de ondernemer elk kwartaal doet, maak je het een stuk makkelijker en zullen veel meer zelfstandigen meedoen. Wij leggen het hier uit.
5. Het nabestaandenpensioen op de schop
Het huidige nabestaandenpensioen is nog altijd gebaseerd op het klassieke model met één kostwinnaar. Als die overlijdt, krijgt de partner levenslang een (gedeeltelijk) inkomen. Of dat nodig is, en of een half salaris volstaat, is maar de vraag. Het systeem is nu ‘one-size-fits-all’, terwijl elke situatie anders is.
Wij pleiten voor een éénmalige uitkering bij overlijden (bijvoorbeeld enkele jaarsalarissen). Dat voorkomt acute financiële stress en geeft de achterblijvende partner ruimte om het leven weer op de rit te krijgen.
6. Pensioen is geen doel maar een middel
Niemand zou ‘met pensioen gaan’ als doel moeten hebben. Werken is belangrijk en geeft zin aan het leven. Waar vakbonden zich steeds maar blijven inzetten om mensen minder (lang) te laten werken, menen wij dat vooral ingezet moet worden op afwisselend en zinvol werk voor iedereen. Met af en toe een tussenpensioen, zodat het leuk blijft. En je waarna wellicht iets heel anders gaat doen.
7. Van pensioen naar financiële buffer
Een individuele pensioenpot zou ook gebruikt moeten kunnen worden voor andere doeleinden. Zoals het opvangen van een (tijdelijke) financiële crisis, (om)scholing, een hypotheek aflossen of een tussenpensioen. Pensioen kan veel meer zijn dan alleen een pot met geld voor later. Zie bijvoorbeeld Singapore. Daar kennen ze geen pensioen, maar een ‘Central provident fund‘. Van ons mag het woord pensioen ook Nederland best veranderen naar geld voor later.
